Noregur
|
||||
| Kjörorð: Kjörorð þjóðarinnar: „Einig og tru til Dovre fell“ Kjörorð konungsins: „Alt for Norge“ |
||||
| Þjóðsöngur: Ja, vi elsker dette landet (Já, við elskum þetta land) | ||||
 |
||||
| Höfuðborg | Osló | |||
| Opinbert tungumál | norska (bókmál og nýnorska), samíska í nokkrum sjálfstjórnarumdæmum | |||
| Stjórnarfar | Þingbundin konungsstjórn Haraldur V Jens Stoltenberg |
|||
|
Sjálfstæði |
|
|||
| - stofnun | 872 | |||
| - Kalmarsambandið | 1397 | |||
| - stjórnarskrá | 17. maí 1814 | |||
| - sambandsslit við Svíþjóð | 7. júní 1905 | |||
| Flatarmál • Samtals • Vatn (%) |
66. sæti 386.000 km² 7 |
|||
| Mannfjöldi • Samtals (2006) • Þéttleiki byggðar |
114. sæti 4.744.219 12/km² |
|||
| VLF (KMJ) • Samtals • á mann |
áætl. 2005 195.13 millj. dala (42. sæti) 42,364 dalir (2. sæti) |
|||
| Gjaldmiðill | Norsk króna (kr) | |||
| Tímabelti | UTC+1 (UTC+2 á sumrin) | |||
| Þjóðarlén | .no | |||
| Landsnúmer | 47 |
Noregur er land, Skandinavíuskaganum í Norður-Evrópu, hefur landamæri að Svíþjóð, Finnlandi og Rússlandi og er eitt Norðurlandanna. Í Noregi búa um það bil 4.700.000 manns. Höfuðborg landsins er Osló. Tungumál Norðmanna er norska (sem hefur tvö opinber ritunarform, bókmál og nýnorsku), ásamt samískum tungumálum. Norskt talmál einkennist af miklum mállýskumun. Notkun mállýsku í venjulegu talmáli er jafn algeng hjá þeim sem nota bókmál eins og þeim sem nota nýnorsku sem ritmál. Noregur er sagt vera friðsælasta land í heimi, árið 2007 samkvæmt Global Peace Index.
Efnisyfirlit |
[breyta] Saga
Fólk hefur búið í Noregi í yfir 12.000 ár. Fornleifafræðingar segja að fólkið hafi komið frá norður Þýskalandi eða úr norðaustri, sem er norður Finnland og Rússland.
Á 8. - 11. öld fóru margir norskir víkingar til Íslands, Færeyja, Grænlands og til Bretlandseyja, en flestir fóru til Íslands þó, til að flýja burt frá Haraldi hárfagra sem reyndi að setja allan Noreg undir sitt vald. Fornleifafræðingar segja að víkingar byrjuðu að sigla til Íslands áður en valdabarátta Haralds byrjaði.
17. maí 1814 fékk Noregur stjórnarskrá, en varð sjálfstætt land 7. júní árið 1905 af völdum sambandslita á milli Noregs og Svíþjóðar. Eftir það hefur 17. maí alltaf verið þjóðhátíðardagur Noregs.
[breyta] Fylki
Noregi er skipt í nítján fylki og 430 sveitarfélög. Fylkin eru þessi:
- Akershus
- Austfold
- Austur-Agðir
- Buskerud
- Finnmörk
- Heiðmörk
- Hörðaland
- Mæri og Raumsdalur
- Norðurland
- Norður-Þrændalög
- Ósló
- Rogaland
- Sogn og Firðafylki
- Suður-Þrændalög
- Tromsfylki
- Upplönd
- Vestur-Agðir
- Vestfold
- Þelamörk
[breyta] Landshlutar
Noregi er skipt í fimm landshluta.
[breyta] Tengt efni
- Noregur á Íslensku
- Íslendingar í Noregi; grein í Morgunblaðinu 1961
- 350 ár frá stofnun norska hersins; grein í Morgunblaðinu 1978
- Sjálfstæðisbarátta Noregs árið 1905; grein í Skírni 1908
- Tölfræðiupplýsingar um Noreg á Norden.org
- Norski olíusjóðurinn stærstur
| Fylki Noregs |  |
|---|---|
|
Akershus | Austfold | Austur-Agðir | Buskerud | Finnmörk | Heiðmörk | Hörðaland | Mæri og Raumsdalur | Norðurland | Norður-Þrændalög | Ósló | Rogaland | Sogn og Firðafylki | Suður-Þrændalög | Tromsfylki | Vestur-Agðir | Vestfold | Upplönd | Þelamörk |
 Norður-Evrópa: |
Danmörk · Eistland · Finnland · Ísland · Noregur · Svíþjóð |
 Austur-Evrópa: |
Armenía 1 · Aserbaídsjan 1 · Georgía 1 · Hvíta-Rússland · Kasakstan (að hluta) · Rússland (að hluta) · Úkraína |
 Mið-Evrópa: |
Austurríki · Lettland · Litháen · Pólland · Slóvakía · Sviss · Tékkland · Ungverjaland · Þýskaland |
 Vestur-Evrópa: |
Belgía · Bretland (England, Skotland, Wales, Norður-Írland) · Frakkland · Holland · Írland · Liechtenstein · Lúxemborg |
 Suðaustur-Evrópa: |
Albanía · Bosnía og Hersegóvína · Búlgaría · Grikkland · Kósóvó · Króatía · Kýpur 1 · Makedónía · Moldóva · Rúmenía · Serbía · Slóvenía · Svartfjallaland · Tyrkland (að hluta) |
 Suður-Evrópa: |
Andorra · Ítalía · Malta · Mónakó · Portúgal · San Marínó · Spánn · Vatíkanið |
| Undir yfirráðum annarra ríkja: Álandseyjar · Færeyjar · Gíbraltar · Guernsey · Jersey · Mön · Svalbarði | 1 Oft talin landfræðilega til Asíu en skilgreind sem Evrópulönd af menningarlegum ástæðum. |
|
|
|---|
| Albanía • Andorra • Armenía • Aserbaídsjan • Austurríki • Belgía • Bosnía og Hersegóvína • Bretland • Búlgaría • Danmörk • Eistland • Finnland • Frakkland • Georgía • Grikkland • Holland • Írska lýðveldið • Ísland Ítalía • Króatía • Kýpur • Lettland • Liechtenstein • Litháen • Lúxemborg • Makedónía • Malta • Moldóva • Mónakó • Noregur • Portúgal • Pólland • Rúmenía • Rússland • San Marínó • Serbía • Slóvakía Slóvenía • Spánn • Svartfjallaland • Sviss • Svíþjóð • Tékkland • Tyrkland • Ungverjaland • Úkraína • Þýskaland |
| Aðildarríki: | |
| Áheyrnarríki: | |
| Embætti: | Forseti Norðurlandaráðs · Framkvæmdastjóri Norðurlandaráðs |
|
|
|---|
| Austurríki • Ástralía • Bandaríkin • Belgía • Bretland • Chile • Danmörk • Finnland • Frakkland • Grikkland • Holland • Ísland • Ísrael • Írland • Ítalía • Japan • Kanada • Lúxemborg • Mexíkó • Noregur • Nýja-Sjáland • Portúgal • Pólland • Slóvakía • Slóvenía • Spánn • Suður-Kórea • Sviss • Svíþjóð • Tékkland • Tyrkland • Ungverjaland • Þýskaland |
|
|
|---|
| Ísland • Liechtenstein • Noregur • Sviss |
