Lưu Mân

Bắc Hán Thế Tổ
Hoàng đế Trung Quốc (chi tiết...)
Hoàng đế Bắc Hán
Trị vì	951 - 954
Tiền nhiệm	Hậu Hán Ẩn Đế
Kế nhiệm	Bắc Hán Duệ Tông
Thông tin chung
Sinh	895
Mất	954 Trung Quốc
Hậu duệ	Lưu Kế Ân
Niên hiệu Càn Hựu (乾祐): 951 - 954 Tôn hiệu Thần Vũ Hoàng đế (神武皇帝) Miếu hiệu Thế Tổ (高祖)
Triều đại	Hậu Hán
Thân phụ	Lưu Điển
Thân mẫu	An thị

Lưu Mân (劉旻) (895 - 954), cũng gọi Lưu Sùng, là người sáng lập ra Bắc Hán trong thời Ngũ đại Thập quốc trong lịch sử Trung Hoa từ năm 907 đến năm 960. Lưu Sùng là người thuộc dân tộc Sa Đà.

Thành lập Bắc Hán

Bài chi tiết: Bắc Hán

Lưu Mân là em trai của Lưu Tri Viễn, người thành lập nhà Hậu Hán, là triều đại cuối cùng trong 3 triều đại liên tiếp nhau của tộc Sa Đà. Nhà Hậu Hán sụp đổ năm 950 với sự vươn lên của nhà Hậu Chu. Lưu Mân tự xưng là người kế tục hợp pháp của nhà Hậu Hán và lập nên Bắc Hán (đôi khi gọi là Đông Hán) ở Sơn Tây, căn cứ quyền lực truyền nối nhiều đời của tộc Sa Đà.

Quan hệ với láng giềng

Vương quốc này nằm kẹp giữa hai nước lớn mạnh hơn là nhà Hậu Chu về phía nam và nhà Liêu của người Khiết Đan về phía bắc. Lưu Mân đã thiết lập quan hệ truyền thống với Khiết Đan, nước bảo hộ cho Bắc Hán, do đó khiến Bắc Hán tồn tại lâu hơn bất kỳ vương quốc nào khác trong 10 nước thời Ngũ Đại.

Gia quyến

• Thân phụ: Lưu Điển (劉琠)
• Thê thiếp:
  • Chính thất Mỗ thị, sinh một con trai, được lập làm Hoàng hậu năm Càn Hựu nguyên niên (951).
  • Phu nhân Vương thị (王氏, 915 - 971), sau tặng Thái Huệ phi (太惠妃).
• Con trai:
  • Tương Âm công Lưu Vân (劉贇, ? - 951), mẹ là Hoàng hậu Mỗ thị. Được thúc phụ Lưu Tri Viễn nhận làm nghĩa tử, nhậm Vũ Ninh quân Tiết độ sứ, Đồng binh chương sự. Bị Quách Uy bắt được và quản thúc tại gia, sau khi Quách Uy xưng Đế thì bị giết. Chính thất Đổng thị (董氏) sinh một con trai là Lưu Kế Văn (刘继文), sau được nhà Liêu phong Bành Thành Quận vương (彭城郡王).
  • Hán Duệ Tông Lưu Quân
  • Lưu Hạo (刘镐), Lưu Nao (刘铙), Lưu Tích (刘锡) bị Lưu Kế Nguyên giam lỏng và chết trong tù năm 968.
  • Lưu Khải (刘锴, ? - 969), bị Lưu Kế Nguyên xử tử.
  • Lưu Tiển (劉銑), giả điên nên được tha mạng, không rõ hậu sự.
• Con gái: Công chúa Lưu thị (劉氏), con gái độc nhất, ban đầu lấy Tiết Chiêu (薛钊), sinh Thiếu chủ Lưu Kế Ân và Lưu Kế Trung (劉繼忠). Tiết Chiêu có tính nghiện rượu, trong cơn say muốn giết công chúa nhưng thất bại, sau đó liền bị xử tử; sau đó, công chúa tái giá với một người đàn ông họ Hà và qua đời không lâu sau đó.

Tham khảo

Mote, F.W. (1999). Imperial China (900-1800). Harvard University Press. tr. 11–15. ISBN 0-674-01212-7.